Windykacja krok po kroku – jak wygląda taki proces?

Zapewne każdy z nas spotkał się kiedyś z pojęciem windykacja. Nic w tym dziwnego, ponieważ w erze powszechnego zadłużenia Polaków termin ten wymawiany jest przy przeróżnych okazjach i w wielu sytuacjach. Dla większości kojarzy się on z innymi popularnymi słowami, takimi jak dłużnik, zobowiązanie, dług czy roszczenie. W tym tekście postaramy się wyjaśnić istotę tego pojęcia, a także krok po kroku wytłumaczyć cały proces dochodzenia roszczeń. 

Pewne jest to, że niewielu z nas chciałoby mieć z nią do czynienia. I nie chodzi tylko o osoby zadłużone, przeciwko którym byłaby prowadzona, ale także wierzycieli. Proces jest długotrwały i na wielu etapach dość skomplikowany.  

Windykacja – dawna i współczesna definicja

Zacznijmy od tego, czym właściwie jest windykacja. Dosłownie to dochodzenie swoich roszczeń. Już w prawie rzymskim istniała instytucja rei vindication, której celem było odzyskanie rzeczy znajdującej się w posiadaniu osoby do tego nieuprawnionej. Obecnie to po prostu dochodzenie prawa własności za pomocą wszelkich dostępnych na mocy przepisów prawa środków. Jest w pełni legalna i jeśli tylko nie łamie stanu prawnego dopuszczalna we wszystkich przypadkach naruszenia naszej własności. Istnieje kilka jej rodzajów, a podstawowy podział dotyczy windykacji polubownej oraz sądowej.

Wezwanie – działanie przedsądowe

Jedną z przedsądowych, czyli polubownych form odzyskania należności jest wezwanie do zapłaty. W jego treści wierzyciel musi zawrzeć najważniejsze dane, takie jak podstawę żądania, czyli np. fakturę, rachunek, wraz z wyszczególnieniem wartości zobowiązania. Jeśli pismo pozostanie bez odpowiedzi dłużnika, należy wysłać mu kolejne, tym razem z zastrzeżeniem, że jest to ostatnia próba przedsądowego załatwienia sprawy. Jeśli to nie poskutkuje przedsiębiorca może skierować sprawę do sądu. Ważne, aby zachował potwierdzenie przesyłki poszczególnych wezwań, ponieważ będzie to dowód w postępowaniu.

Monit przed wejściem na drogę sądową

W wielu przypadkach skutecznym rozwiązaniem okazują się mobilizujące dłużnika upomnienia wysyłane za pośrednictwem faksu, drogą mailową czy też monitów. Czym są te ostatnie? To oficjalne przypomnienia o wymagalnej spłacie należności. Mogą zawierać ostrzeżenie o możliwości podjęcia przez wierzyciela kroków prawnych czy wpisaniu dłużnika do odpowiedniego rejestru.

Sprawa trafia na wokandę

To zależy tylko od wierzyciela. Wielu przedsiębiorców nie chce wchodzić z dłużnikiem na drogę sądową, ponieważ obawiają się długich i kosztownych procesów. Nie mają jednak czego się bać, ponieważ wszelkie koszty sądowe opłaci dłużnik. Mimo to warto przekalkulować, czy oddanie sprawy na wokandę nam się opłaca i czy gra jest warta świeczki.  Jeśli już się na to zdecydujemy, powinniśmy to zrobić dopiero w momencie, gdy dłużnik w żaden sposób nie reaguje na próbę polubownego zakończenia sprawy. Niezwykle ważny jest także czas. Wierzyciel powinien bowiem zrobić to w miarę szybko, aby nie doszło do przedawnienia. Istnieje kilka rodzajów postępowania: nakazowe, upominawcze lub przeprowadzone w trybie zwyczajnym.

Zazwyczaj sprawa prowadzona jest w pierwszym albo drugim, chyba że kwota zadłużenia nie jest wysoka, bo wówczas postępowanie można uprościć. Rozprawy odbywają się na posiedzeniach niejawnych, co oznacza, że dłużnik ani wierzyciel nie biorą w nich udziału. Osoba zadłużona otrzymuje później sądowy nakaz zapłaty, a wierzyciel musi wystąpić o nadanie mu klauzuli wykonalności. Jakie skutki ze sobą niesie? Przede wszystkim wszęcie przez komornika sądowego postępowania egzekucyjnego. Na jego skuteczność składa się natomiast bardzo wiele czynników, a najważniejszym jest to, czy dłużnik posiada jakieś oszczędności lub dochody, z których można byłoby spłacić należności. Jeśli takich nie ma, komornikowi będzie trudno dokonać egzekucji. 

Vivus – windykacja terenowa

Wiele przedsiębiorstw, głównie firm pożyczkowych, ma specjalne działy stworzone właśnie w celu odzyskiwania należności od nieuczciwych i zalegających ze spłatą klientów. Ich działania prowadzone są na wiele różnych sposobów. W większości przypadków windykacja chwilówki rozpoczyna się od próby nawiązania telefonicznego kontaktu z dłużnikiem i namówienia go do spłaty zobowiązania. Często sprawa kończy się właśnie na tym etapie. Jeśli stanie się inaczej, zwlekający z zapłatą klient otrzymuje wezwanie do zapłaty. Niektóre firmy z branży pożyczkowej stosują jeszcze inne, niekonwencjonalne metody, takie jak np. windykacja terenowa. Prowadzi ją między innymi Vivus czy Ferratum Bank – windykacja.

Filarum – windykacja

Sytuacje takie należą jednak do rzadkości, ponieważ dla pożyczkodawcy jest to mało opłacalna ekonomicznie strategia. Aby mogło bowiem dojść do wizyty pracownika firmy w miejscu zamieszkania dłużnika, musi on przez bardzo długi czas unikać kontaktu i uchylać się od uregulowania należności. Ponadto, konsument może przecież nie wpuścić wizytatora do domu. Przedstawiciele firmy Filarum przyznają, że tańsze jest skierowanie sprawy na drogę sądową niż wysyłanie pracowników terenowych. Warto dodać, że firma ta oferuje przedłużenie terminu spłaty, a całość zobowiązania rozkłada na raty.

Sprzedaż wierzytelności

Jednym z rozwiązań na pozbycie się problemu jest próba tzw. cesji wierzytelności specjalistycznym firmom. To coraz powszechniejsza metoda. Wierzycielem dłużnika staje się wówczas podmiot, któremu sprzedaliśmy zobowiązanie, i to na jego barki trafia zadanie wyegzekwowania od nieuczciwego pożyczkobiorcy spełnienia świadczenia.

Tytuł egzekucyjny banku

Omawiając temat windykacji nie można nie wspomnieć o przypadku, gdy wierzycielem jest bank. Jeśli pożyczka czy kredyt nie zostaną spłacone w wymaganym terminie instytucja ma prawo wystawić tzw. tytuł egzekucyjny, czyli dokument, którego moc jest niemal równa wyrokowi sądowemu. Jest to możliwe jednak wyłącznie wtedy, gdy klient przy podpisywaniu umowy zgodził się na dobrowolne poddanie się egzekucji. Jeśli tak się stanie, a bank wyda dokument, sąd sprawdza jego legalność i nadaje mu klauzulę wykonalności. Nie musi się więc odbywać rozprawa.

Windykacja – czy jest potrzebna?

Analizując statystyki prezentowane co jakiś czas przez Krajowy Rejestr Długów można dojść do wniosku, że jest niezbędna, aby przedsiebiorcy mogli normalnie funkcjonować, a dłużnicy mieli mniej spokojny sen. Wyniki badań pokazują, że aż 70 proc. polskich firm ma problem z terminowym odzyskiwaniem swoich należności. Sprawa dotyczyły przede wszystkim małych przedsiębiorstw, a zazwyczaj jednoosobowych działalności gospodarczych, których właściciele nie mają siły na długotrwałą walkę w sądzie z nieuczciwym lub niewywiązującym się ze swoich zobowiązań klientem.

Przedawnienie długu

Jeśli dojdzie do przedawnienia, dłużnik nie musi już spłacać należności. W przypadku zakupów przedawnienie następuje po dwóch latach, wszelkiego rodzaju abonamentów czy innych roszczeń okresowych – 3 lata. Zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu z upływem 5 lat, a te wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych po 10 latach.